Grzegorz Świszcz – Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
Równo rok temu powstał SMS-owy system powiadamiania ludności o zagrożeniach – Alert RCB. Przez pierwsze pół roku prowadziliśmy pilotaż, a od grudnia, po wejściu w życie nowelizacji ustawy o zarządzaniu kryzysowym, Alert RCB działa już w pełnej funkcjonalności. W tym czasie uruchomiliśmy go 23 razy. I dzięki współpracy z operatorami telefonii komórkowej, wysłaliśmy około 200 milionów SMS-ów ostrzegających przed zagrożeniem. W ciągu roku Alert RCB wszedł na stałe do świadomości społecznej i po sygnałach, które otrzymujemy można bez wątpienia stwierdzić, że jest bardzo dobrze odbierany przez większość społeczeństwa.
Alert RCB jest uruchamiany tylko w stanie wyższej konieczności, w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia. W ciągu pierwszego roku Alert RCB wysyłaliśmy 23 razy. Najwięcej w maju br. (9 razy), gdy po intensywnych opadach deszczu na południu Polski, rzeki przekroczyły stany alarmowe, a na Wiśle przemieszczała się fala wezbraniowa. Drugim miesiącem, podczas którego uruchamialiśmy częściej niż zwykle Alert RCB był czerwiec tego roku (6 razy), gdy dni z bardzo wysokimi temperaturami były przeplatane intensywnymi burzami z bardzo silnym wiatrem.
ZAGROŻENIA POGODOWE ZDOMINOWAŁY PIERWSZY ROK ALERTU RCB
Ostrzegaliśmy przede wszystkim przed zagrożeniami pogodowymi. Tylko w jednym przypadku, 27 października 2018 roku interweniowaliśmy w przypadku dezinformacji – w związku z fałszywymi Alertami RCB w sprawie poboru mężczyzn po wprowadzeniu stanu wojennego na Ukrainie. Najczęściej ostrzegaliśmy przed silnym wiatrem i burzami. W Alertach RCB informowaliśmy również o możliwych podtopieniach, będących wynikiem intensywnych opadów deszczu. SMS-y z ostrzeżeniami wysyłaliśmy najczęściej na obszar południowo-wschodniej i centralnej Polski. Najczęściej do osób przebywających w województwie podkarpackim oraz lubelskim, małopolskim i mazowieckim. Najrzadziej Alert RCB uruchamialiśmy w województwach: opolskim oraz podlaskim, kujawsko-pomorskim i lubuskim.
DOTYCHCZASOWE DOŚWIADCZENIA
Po roku funkcjonowania Alertu RCB nie mamy wątpliwości, że nowy system w obecnych warunkach jest najbardziej skutecznym systemem ostrzegania o zagrożeniach. Świadczy o tym około 200 milionów wysłanych SMS-ów. Otrzymujemy bardzo dużo pozytywnych reakcji od odbiorców Alertu RCB, co świadczy o tym, że chcemy dostawać SMS-owe ostrzeżenia. Oczywiście nie wszystko działa tak jakbyśmy sobie tego życzyli. Przepustowość bramek SMS u operatorów komórkowych jest nadal ograniczona, co powoduje, że Alert RCB, przy zagrożeniach obejmujących duży obszar, może być rozsyłany nawet 2-3 godziny. Zgodnie z założeniami systemu, SMS-y są wysyłane do wszystkich użytkowników telefonów komórkowych, przebywających na zagrożonym obszarze. Jednakże, jeśli w momencie tworzenia przez operatorów bazy numerów, telefon komórkowy znajdzie się poza zasięgiem sieci, wtedy jest prawdopodobne, że ostrzeżenie nie dojdzie. Roaming krajowy stosowany przez niektórych operatorów powoduje natomiast, że niektórzy użytkownicy mogą otrzymać więcej niż jedno ostrzeżenie z różnych sieci, do których się w tym czasie zalogowali. Jesteśmy jednak w ciągłym kontakcie z operatorami komórkowymi i system jest cały czas udoskonalany, tak, żeby w przyszłości uniknąć takich sytuacji.
Mimo, że Alert RCB funkcjonuje dopiero od roku, to już istnieje w świadomości społecznej. Prowadzimy cały czas intensywną kampanię informacyjną, żeby wszyscy mieszkańcy Polski wiedzieli czym jest Alert RCB i jak na niego należy reagować. Ważne jest to, że nowy system jest powszechny, gdyż nie trzeba się do niego zapisywać, ani pobierać aplikacji. Każdy użytkownik telefonu komórkowego, jeśli będzie przebywał na zagrożonym terenie, powinien otrzymać informacje o niebezpieczeństwie. Jedyny warunek jaki musi zostać spełniony to włączony telefon i zalogowany do sieci operatora komórkowego. Sieć nie ma znaczenia, ponieważ wszyscy operatorzy są prawnie zobowiązani do przesłania SMS-a swoim abonentom na wskazany przez nas teren.
Alert RCB powstaje na podstawie informacji o zagrożeniach otrzymanych ze wszystkich odpowiedzialnych za działania antykryzysowe służb czy instytucji. W tym roku najczęściej współpracowaliśmy przy Alercie RCB z Instytutem Meteorologii i Gospodarki Wodnej, który na bieżąco przekazuje nam informacje dotyczące spodziewanych zagrożeń meteorologicznych. Alert RCB nie funkcjonowałby również bez doskonałej współpracy ze wszystkimi operatorami sieci komórkowych działających w Polsce.
Najmniejszym obszarem, na który można go wysłać jest powiat. Jednak w większości wypadków, Alert RCB jest uruchamiany na zdecydowanie większym obszarze. Osoby z zagranicznymi numerami telefonów, które przebywają na obszarze zagrożonym, otrzymują ostrzeżenie w języku angielskim. Alerty RCB mogą dostawać również Polacy przebywający za granicą, jeżeli ich życiu będzie zagrażało niebezpieczeństwo.
