6 marca 2012 r. Rada Ministrów przyjęła Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego (KPZK). Zastąpi on, obowiązujący obecnie, Krajowy Plan Reagowania Kryzysowego.
Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego odzwierciedla nowe spojrzenie na proces planowania cywilnego, stanowi także kompleksowe podejście do zarządzania kryzysowego – obejmującego zarówno zapobieganie zagrożeniom, przygotowanie do nich, reagowanie w przypadku ich wystąpienia, jak również odtwarzanie powstałych zniszczeń i strat.
Plan został sporządzony przez Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, we współpracy z ministerstwami, urzędami centralnymi i województwami, w oparciu o ustawę z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym z późn. zm.
W Krajowym Planie Zarządzania Kryzysowego wskazano możliwe zagrożenia oraz odpowiedzialności poszczególnych organów (organy wiodące i współpracujące). Ujęto też systemy monitorowania różnego rodzaju zagrożeń, a więc wskazano narzędzia umożliwiające prognozowanie ich wystąpienia. Zamieszczono też szereg procedur reagowania kryzysowego.
Ponadto, w KPZK uwzględniono wnioski z Raportu o zagrożeniach bezpieczeństwa narodowego, opracowanego na podstawie informacji uzyskanych od ministrów, kierowników urzędów centralnych i wojewodów.
Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego zawiera więc odpowiedzi na pytania:
- Co zrobić żeby do zagrożeń nie dopuścić?
- Jak przygotować się do ich ewentualnego wystąpienia?
- Jak działać kiedy nastąpią?
- Jak powrócić do normalnego funkcjonowania i wyciągnąć właściwe wnioski?
KPZK składa się z trzech części: planu głównego, zespołu przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowej oraz załączników funkcjonalnych.
Plan główny zawiera:
- charakterystykę zagrożeń oraz ocenę ryzyka ich wystąpienia, w tym dotyczących infrastruktury krytycznej oraz mapy ryzyka i mapy zagrożeń,
- zadania i obowiązki uczestników zarządzania kryzysowego w formie siatki bezpieczeństwa,
- zestawienie sił i środków planowanych do wykorzystania w sytuacjach kryzysowych.
Zespół przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowych określa:
- zadania w zakresie monitorowania zagrożeń,
- tryb uruchamiania niezbędnych sił i środków, uczestniczących w realizacji planowanych przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowej,
- procedury reagowania kryzysowego, określające sposób postępowania w sytuacjach kryzysowych,
- współdziałanie między niezbędnymi siłami.
Załączniki funkcjonalne do planu określają natomiast:
- procedury realizacji zadań z zakresu zarządzania kryzysowego, w tym związane z ochroną infrastruktury krytycznej,
- organizację łączności,
- organizację systemu monitorowania zagrożeń, ostrzegania i alarmowania,
- zasady informowania ludności o zagrożeniach i sposobach postępowania na wypadek zagrożeń,
- organizację ewakuacji z obszarów zagrożonych,
- organizację ratownictwa, opieki medycznej, pomocy społecznej oraz pomocy psychologicznej,
- wykaz zawartych umów i porozumień związanych z realizacją zadań zawartych w planie zarządzania kryzysowego,
- zasady oraz tryb oceniania i dokumentowania szkód,
- procedury udostępniania rezerw strategicznych.
Treści zawarte w KPZK odzwierciedlają rzeczywisty stan polskiego systemu zarządzania kryzysowego. Dzięki temu, że wiedza o systemie zarządzania kryzysowego zawarta jest w formie przekrojowej i zebrana w jednym miejscu, istnieje możliwość aby zmienić, ulepszać, budować nowe procedury, zależności systemowe itp.
Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego zastąpi, obowiązujący od 2009 roku, Krajowy Plan Reagowania Kryzysowego, który ograniczał się jedynie do sposobów i środków reagowania na występujące zagrożenia. KPZK natomiast, stanowi kompleksowe podejście do zarządzania kryzysowego.
