W Józefowie pod Warszawą, na początku grudnia 2016 roku odbyła się konferencja poświęcona działalności Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania (KSWSiA). Uczestniczyli w niej przedstawicieli Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, które wykonuje zadania związane z zarządzaniem informacjami o całym spektrum zagrożeń dla bezpieczeństwa naszego kraju, w tym zagrożeń chemicznych, biologicznych, radiacyjnych i nuklearnych (CBRN). Organizatorem konferencji był Centralny Ośrodek Analizy Skażeń. Spełnia on, w ramach KSWSiA, rolę Centrum Dyspozycyjnego, przy pomocy którego minister obrony narodowej sprawuje funkcję koordynacyjną całego systemu.

Uczestnicy konferencji nie koncentrowali się tylko na dotychczasowym funkcjonowaniu systemu KSWiA, ale także na planowaniu działań na rok następny: ćwiczeniach z udziałem podmiotów cywilnych i wojskowych oraz doskonaleniu narządzi informatycznych, usprawniających zarządzanie informacjami wymienianymi w ramach jednolitego systemu wykrywania skażeń i alarmowania. Omówiono również tegoroczny trening KSWSiA, który odbył się 7-8 listopada br. Potwierdził on przydatność Planu Współdziałania podmiotów wchodzących w skład Systemu, pozwalając na zidentyfikowanie szczegółowych problemów wymagających uwzględnienia i rozwiązania w kolejnym cyklu jego aktualizacji. Sporo uwagi poświęcono szkoleniom i doskonaleniu narzędzi informatycznych stosowanych w ramach KSWSiA, w tym przede wszystkim oprogramowaniu „Promień”, służącemu szacowaniu zagrożenia skażeniami promieniotwórczymi, chemicznymi i biologicznymi. Uzgodniono, że w przyszłym roku rozpoczną się przygotowania do planowanego na rok 2018 cyklicznego ćwiczenia Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania z serii „Patrol” oraz konferencji naukowej poświęconej problemom zagrożeń CBRN, podobnej tematycznie do tegorocznej.

Krajowy System Wykrywania Skażeń i Alarmowania (KSWSiA) został utworzony przed dziesięcioma laty. Łączy autonomiczne działanie podmiotów cywilnych i wojskowych, realizujących zadania związane z wykrywaniem, monitorowaniem, prognozowaniem i likwidacją skażeń chemicznych, biologicznych i promieniotwórczych w naszym kraju. Kompetencje i procedury współdziałania podmiotów tworzących Krajowy System Wykrywania Skażeń i Alarmowania opisuje wspomniany Plan Współdziałania jednostek organizacyjnych wchodzących w skład jednolitego KSWSiA obejmuje zasady i procedury współdziałania oraz wymiany informacji. Treningi i ćwiczenia natomiast służą doskonaleniu współpracy oraz zbieraniu danych służących aktualizacji Planu. Treść Planu Współdziałania jest elementem odpowiednich planów zarządzania kryzysowego urzędów centralnych i ministerstw, a pośrednio Krajowego Planu Zarządzania Kryzysowego opracowywanego przez Rządowe Centrum Bezpieczeństwa.

Funkcjonowanie Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 2013 r. w sprawie systemów wykrywania skażeń i powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwości organów w tych sprawach (Dz.U. z dnia 21 stycznia 2013 r., poz. 96). KSWSiA obejmuje: system wykrywania skażeń Sił Zbrojnych RP, systemy nadzoru epidemiologicznego i kontroli chorób zakaźnych nadzorowane przez ministra właściwego do spraw zdrowia, stacje i placówki pomiaru skażeń promieniotwórczych koordynowane przez prezesa Państwowej Agencji Atomistyki, wojewódzkie systemy wykrywania i alarmowania (w części dotyczącej skażeń), systemy nadzoru epizootycznego i fitosanitarnego nadzorowane przez ministrów właściwych do spraw rolnictwa i rynków rolnych oraz zdrowia, a także jednostki prowadzące działania interwencyjne w sytuacji wystąpienia skażeń CBRN. Istotą KSWSiA jest wykorzystanie, w razie potrzeby, możliwości wszystkich podmiotów, które go tworzą.