Miniony sezon zimowy został przez IMGW sklasyfikowany jako ciepły z opadami poniżej normy. Odnotowano przeważnie opady deszczu ze śniegiem i deszczu, przejściowo marznącego powodującego gołoledź, natomiast śniegu tylko okresowo i głównie we wschodniej połowie kraju. Stan wody w rzekach ulegał niewielkim wahaniom z ogólną tendencją wzrostową, co wpłynęło na częściowe odbudowanie obserwowanego jesienią niedoboru wody. Łagodny przebieg zjawisk lodowych skutkował brakiem zagrożenia powodziowego i konieczności prowadzenia akcji lodołamania.

Na terenie Polski stwierdzono szereg zdarzeń spowodowanych zjawiskami meteorologicznymi. Do najistotniejszych zaliczyć należy przypadki zgonów z wychłodzenia, obrażeń odniesionych w wyniku silnych porywów wiatru, awarie sieci energetycznych, uszkodzenia budynków, znaczące utrudnienia w przejezdności szlaków komunikacyjnych, a także zagrożenie dla pracy elektrowni spowodowane niskim stanem wody w rzekach.

IMGW systematycznie przekazywał informacje o prognozowanych i stwierdzonych zagrożeniach. RCB oraz wojewódzkie centra zarządzania kryzysowego monitorowały i analizowały sytuację w zakresie potencjalnych zagrożeń. RCB informacje o potencjalnych zagrożeniach publikowało na stronie internetowej oraz Twitterze.

Zgony z powodu wychłodzenia

Mimo że średnia sezonowa temperatura na przeważającym obszarze kraju przekraczała wieloletnią normę, doszło do 74 zgonów z powodu wychłodzenia. Poprzedniej zimy było ich 76. Należy zwrócić uwagę, że IMGW oba sezony sklasyfikował jako bardzo ciepłe. Natomiast w sezonie zimowym 2012/2013, sklasyfikowanym jako chłodny, z wychłodzenia zmarło 165 osób. (wykres 1).

Wykres 1. Porównanie liczby zgonów z wychłodzenia w sezonach zimowych 2009/2010-2014/2015. Źródło: Raporty dobowe RCB.

Województwa były przygotowane do udzielania pomocy osobom bezdomnym i potrzebującym. W centrach zarządzania kryzysowego funkcjonowały bezpłatne całodobowe infolinie, gdzie można było uzyskać informacje o miejscach i formach udzielania pomocy. Policja systematycznie monitorowała miejsca, w których przebywali bezdomni i udzielała im pomocy, we współpracy z samorządami oraz instytucjami i organizacjami zajmującymi się osobami bezdomnymi.

Zgony z powodu zatrucia tlenkiem węgla

Od 1 listopada 2014 r. do 31 marca 2015 r. Państwowa Straż Pożarna odnotowała 47 zgonów z powodu zatrucia tlenkiem węgla. Liczba ofiar śmiertelnych w ostatnich latach systematycznie maleje. W porównaniu do sezonu zimowego 2013/2014 r. liczba ta jest mniejsza o 14 (61 ofiary). (wykres 2).

Wykres 2. Porównanie liczby zgonów z powodu zatrucia tlenkiem węgla w sezonach zimowych 2010/2011-2014/2015. Źródło: KG PSP.

Zmniejszenie liczby ofiar świadczyć może o wzroście świadomości niebezpieczeństw związanych z zatruciem czadem m.in. dzięki prowadzonej przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych  i Państwową Straż Pożarną, ogólnopolskiej kampanii społeczno-edukacyjną „NIE dla czadu”.

Poszkodowani w wyniku silnych porywów wiatru i lawin śnieżnych

Minionej zimy kilkakrotnie zanotowano silne porywy wiatru, w wyniku których rannych zostało 41 osób, w tym 3 funkcjonariuszy PSP. Do zdarzeń doszło w dniach: 4.11 (1 osoba), 12-13.12 (2 osoby), 9-11.01 (26 osób) oraz 31.03 (12 osób).

Uszkodzeniu uległo ponad tysiąc budynków, najwięcej w dniach 9-11.01 (ok. 650) oraz 31.03 (ok. 370) głównie na terenie woj.: dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, wielkopolskiego, lubuskiego i mazowieckiego

W Tatrach kilkukrotnie zeszły lawiny śnieżne. W dniu 21 lutego w dwóch lawinach śmierć poniosły 3 osoby. W okresie poprzedzającym zejście lawin wzrosła temperatura i wiał halny osiągający w porywach 130 km/h, co wpłynęło na destabilizację pokrywy śnieżnej zwiększając zagrożenie lawinowe.

Liczba pojazdów zimowego utrzymania GDDKiA

W celu zapewnienia przejezdności dróg krajowych i autostrad pojazdy zimowego utrzymania wykorzystano ok. 25 tys. razy. W porównaniu do sezonu zimowego 2013/2014 r. liczba ta jest zbliżona (ok. 27 tys.), a do 2012/2013 o połowę mniejsza (ok. 50 tys.), co związane jest z łagodniejszym przebiegiem warunków pogodowych.

Minionej zimy Rządowe Centrum Bezpieczeństwa przesłało Społecznej Krajowej Sieci Ratunkowej 28 ostrzeżeń o zagrożeniach i utrudnieniach komunikacyjnych, które przekazywane były kierowcom za pomocą CB-radia. Przesyłanie ostrzeżeń odbywa się na podstawie porozumienia podpisanego w dniu 26 listopada 2014 r. przez dyrektora RCB i prezesa Zarządu Głównego Społecznej Krajowej Sieci Ratunkowej. Ostrzeżenia dotyczyły utrudnień głównie po wypadkach komunikacyjnych (12), blokad dróg w związku z protestami społecznymi rolników (6), trudnych warunków atmosferycznych (4) oraz wstrzymania odpraw na przejściach granicznych spowodowanych intensywnymi opadami śniegu (4).

Infrastruktura i bezpieczeństwo energetyczne

Największe zapotrzebowanie na moc wystąpiło pod koniec listopada, w połowie grudnia oraz na początku stycznia. Dostawy paliw płynnych przez głównych operatorów odbywały się bez zakłóceń.

Nie było konieczności korzystania z awaryjnych dostaw energii elektrycznej z zagranicy. Lokalne zakłócenia w dostawie energii związane były z awariami energetycznymi spowodowanymi przede wszystkim silnym wiatrem. Strefa klimatu umiarkowanego, w której leży Polska, jest narażona na pojawianie się wichur, huraganów, a także na powstawanie silnych lokalnych wiatrów górskich typu halny i fen głównie w okresie od listopada do marca. Charakterystyczną ich cechą jest występowanie w wielogodzinnych lub kilkudniowych cyklach. W ciągu roku pojawia się ok. 11 kilkugodzinnych huraganów, najczęściej w styczniu, marcu i grudniu. Podobnie było minionej zimy. Według danych meteorologicznych rejonami o największym prawdopodobieństwie wystąpienia maksymalnych prędkości wiatru jest wschodnia część Pobrzeża Słowińskiego od Koszalina po Rozewie i Hel oraz rejon północno-wschodniej części Pojezierza Mazurskiego, szczególnie Suwalszczyzna, rejon Beskidu Śląskiego, Beskidu Żywieckiego, Pogórza Śląskiego, Beskidu Małego oraz Bieszczadów, Mazowsze i zachodnia część kraju. Potwierdzają to dane dotyczące uszkodzeń sieci energetycznych do których dochodziło na obszarze wszystkich województw , najczęściej podlaskiego, zachodniopomorskiego i pomorskiego.

Do najpoważniejszych masowych awarii spowodowanych silnymi porywami wiatru (do 108 km/h na Wybrzeżu oraz ok. 90 km/h na pozostałym obszarze kraju) doszło w dniu 10 stycznia (ponad 355 tys. odbiorców pozbawionych było dostaw prądu). Najwięcej awarii odnotowano na obszarze woj.: pomorskiego (102 tys. odbiorców bez prądu) i mazowieckiego (52 tys. odbiorców). Również 31 marca silny wiatr (w porywach do 100 km/h) spowodował uszkodzenia linii energetycznych pozbawiając dostaw prądu ok. 65 tys. odbiorców, najwięcej w woj.: lubuskim (ok. 30 tys.) i dolnośląskim (ok. 25,5 tys.). Przed zimą zaktualizowano listę gospodarstw domowych, które muszą w trybie ciągłym posiadać zasilanie w energią elektryczną w związku z działaniem aparatury podtrzymującej zdrowie lub życie chorych. W minionym sezonie Państwowa Straż Pożarna kilkanaście razy dostarczała agregaty potrzebującym.

W grudniu odnotowano dwa przypadki niekorzystnego oddziaływania niskich stanów wód na pracę elektrowni:

• Ostrołęka SA – w związku z niskim poziomem wód rzeki Narwi oraz spiętrzeniem lodowo-śryżowym wystąpiło potencjalne zagrożenie dla poboru wody niezbędnej w procesie wytwarzania energii. Po kilku dniach stan wody wzrósł i zagrożenie minęło.
• Szczecin (należąca do Zespołu Elektrowni Dolna Odra) – wskutek silnego wiatru w kanale Parnicy nastąpiły utrudnienia w dopływie wody do miejsca jej poboru skutkujące automatycznym wyłączeniem jednego z bloków elektrowni i ograniczeniem dostaw ciepła dla Szczecina.

W dniu 25.03 br. wystąpiły lokalne ograniczenia w dostawach gazu spowodowane rozszczelnieniem transferowej rury gazowej podczas wykonywania prac budowlanych w miejscowości Suchy Las (woj. wielkopolskie). W związku z zagrożeniem ewakuowano ok. 1 tys. osób. Nikt nie został poszkodowany.