Spektrum współczesnych zagrożeń nie ogranicza się jedynie do zagrożeń naturalnych. Pod uwagę należy brać również zagrożenia wynikające z wykorzystywania wysokorozwiniętych technologii oraz z umyślnej działalności człowieka. W tym kontekście, w celu ochrony obywateli, zapewnienie ciągłości dostaw podstawowych dóbr i usług jest jednym z najważniejszych zadań państwa.
Uczestnicy V Krajowego Forum Ochrony Infrastruktury Krytycznej dyskutowali m.in. nad standardami ochrony IK oraz nowym podejściem jej do ochrony. Forum odbyło się 11 grudnia w Rządowym Centrum Bezpieczeństwa.
Otwierając Forum, dyrektor Rządowego Centrum Bezpieczeństwa Marek Kubiak podkreślił znaczenie Narodowego Programu Ochrony Infrastruktury Krytycznej (NPOIK):
NPOIK opiera się na trzech filarach: współodpowiedzialności, współpracy oraz zaufaniu. Te trzy zasady są niezwykle istotne, ponieważ uczestnikami procesu ochrony IK jest nie tylko administracja państwowa, ale również przedsiębiorcy, którzy są właścicielami znacznej części infrastruktury.
Zwrócił też uwagę, że IK należy traktować szerzej – właśnie jako ochronę podstawowych usług, w ramach ochrony gospodarczych i społecznych fundamentów państwa.
Kluczowym elementem Forum było przestawienie nowego podejścia do ochrony infrastruktury krytycznej. Zwrócono uwagę na konieczność zmian w procesie wyłaniania infrastruktury krytycznej – kryteria przekrojowe nie przystają do niektórych systemów IK, część elementów wchodzących w skład systemów IK, które mają wpływ na świadczenie usług nie zostało uwzględnionych oraz brak jest możliwości zastosowania obecnych kryteriów do obiektów na niższych poziomach administracji. Ta diagnoza przyczyniła się do zaproponowania nowego spojrzenia na IK – z obiektowego do usługowego.
Od dawna wiadomo, że emocje odgrywają dużą rolę w życiu społecznym. Mogą wpływać na proces podejmowania decyzji oraz ocenę faktów. Uczestnicy spotkania mieli możliwość zapoznania się z rolą czynnika emocjonalnego w ocenie ryzyka, zagrożeń i możliwości, a tym samym jakie może być zastosowanie odkryć ekonomii behawioralnej w ochronie infrastruktury krytycznej.
W V Krajowym Forum Infrastruktury Krytycznej uczestniczyli przedstawiciele ministerstw odpowiedzialnych za poszczególne systemy ochrony infrastruktury krytycznej (IK), właściciele – operatorzy oraz eksperci Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.
* * * * * *
Co to jest infrastruktura krytyczna?
Dostęp do usług zapewniających utrzymanie określonego standardu życia oraz skutecznych relacji pomiędzy państwem a obywatelem, jest sprawą kluczową z punktu widzenia sprawnego funkcjonowania i rozwoju nowoczesnego państwa, społeczeństwa i gospodarki. Usługi te oraz dostarczająca je infrastruktura określane są mianem infrastruktury krytycznej. Nie należy przy tym mylić niedogodności z krytycznością. Nie wszystkie usługi, do obecności których przyzwyczailiśmy się są krytyczne, dlatego tak istotna jest ich poprawna identyfikacja oraz identyfikacja dostarczającej ich infrastruktury.
Ustawa o zarządzaniu kryzysowym definiuje infrastrukturę krytyczną jako systemy oraz wchodzące w ich skład powiązane ze sobą funkcjonalnie obiekty, w tym obiekty budowlane, urządzenia, instalacje, usługi kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli oraz służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania organów administracji publicznej, a także instytucji i przedsiębiorców.
Dlaczego Narodowy Program Ochrony Infrastruktury Krytycznej jest dokumentem wyjątkowym?
W Programie zaproponowane zostało nowatorskie w naszym kraju – bezsankcyjne podejście do ochrony IK. Zakłada ono współpracę, współodpowiedzialność i wzajemne zaufanie przedsiębiorców – właścicieli IK oraz administracji publicznej.
Zgodnie z tym podejściem – NPOIK duży nacisk kładzie na działania informacyjne i edukacyjne. Aby ułatwić proces wymiany informacji pomiędzy uczestnikami procesu ochrony infrastruktury krytycznej, Program przewiduje organizację forów na szczeblach krajowym, systemowym (branżowym) i wojewódzkim. Uczestnikami forów są przedstawiciele administracji i przedsiębiorcy. Pierwszy NPOIK został przyjęty przez Radę Ministrów w 2013 roku. W 2015 roku został aktualizowany.
Zgodnie z ustawą z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym, za przygotowanie Narodowego Programu Ochrony Infrastruktury Krytycznej odpowiedzialne jest Rządowe Centrum Bezpieczeństwa. Przy przygotowaniu Programu, RCB współpracuje z ministrami i kierownikami urzędów centralnych właściwych w sprawach bezpieczeństwa narodowego, a także odpowiedzialnymi za systemy zaliczane do IK.
Fragment wystąpienia Marka Kubiaka, dyrektora RCB
Zobacz więcej
