Strata, osierocenie i żałoba w liczbach
W Polsce przeprowadzono niewiele badań związanych z problemem śmierci i żałoby, a jeśli chodzi o statystyki, do tej pory nie zajmowano się nim w ogóle. Świadczy to o tym, że problem jest wciąż tematem tabu w naszym społeczeństwie.
Z ostatnich dostępnych danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w Polsce rocznie umiera około 380 000 osób. Prawie 200 000 ludzi umiera w wyniku choroby nowotworowej, z czego ponad 80 000 znajduje opiekę hospicyjną. Zakładając, że każdy umierający pozostawia po sobie co najmniej jednąosobę osieroconą, możemy przypuszczać, że codziennie co najmniej tysiąc osób w naszym kraju przeżywa dramat straty, osierocenia i potrzebuje towarzyszenia w żałobie – zostaje osieroconych. Przy założeniu, że zmarli otoczeni są rodzinami, można przyjąć, że co roku żałobę przeżywa ponad milion Polaków.
Jedne z nielicznych badań na temat śmierci, które przeprowadził CBOS w 2005 roku, wskazują, że refleksja nad sprawami ostatecznymi spychana jest przez Polaków na odległy plan. Ponad jedna czwarta ankietowanych (29%) przyznaje, że nigdy nie myśli o śmierci, natomiast rzadkie lub bardzo rzadkie myślenie o niej towarzyszy 45% respondentów. Jedynie co czwarty badany (26%) podejmuje częstszą refleksję nad śmiercią.
Marginalizowanie tematów związanych ze śmiercią ma swoją naturalną przyczynę w tym, że nie lubimy myśleć o rzeczach wywołujących lęk. Jest to oczywiście po części „zdrowe” podejście, ale ma również negatywne konsekwencje. Może bowiem powodować, że uciekamy od ludzi, którzy doświadczyli straty bliskiej osoby, a wobec powszechności śmierci zaczyna stanowić to problem. Niemówienie o śmierci nie powoduje, że przestaje ona istnieć.
Ośrodki interwencji kryzysowej oferujące pomoc w żałobie
1. Białystok
Ośrodek Interwencji Kryzysowej, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. Włókiennicza 7, 15-814 Białystok, tel.: 085 744 50 27, e-mail: oik@poczta.internetdsl.pl. www.moprbia.atlasnet.pl/osrodekJnterwencji_kryzysowej.html.
2. Bielsko – Biała
Podbeskidzki Ośrodek Interwencji Kryzysowej, ul. ks. Brzóski 3,43-300 Bielsko – Biała, tel.: 0338146221, e-mail: poikbielsko@interia.pl.
3. Bydgoszcz
Specjalistyczny Ośrodek Poradnictwa Rodzinnego i Interwencji Kryzysowej, ul. Dunikowskiego 9, 85-006 Bydgoszcz, tel.: 052 375 33 82.
4. Częstochowa
Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Częstochowie, ul. Rejtana 7b, 42-200 Częstochowa, tel.: 032 366 32 31, e-mail: opsoik@czestochowa.um.gov.pl.
5. Gdańsk
Centrum Interwencji Kryzysowej PCK, ul. Plac ks. Gustkowicza 13,80-543 Gdańsk, tel.: 058511 01 21, e-mail: centrum@cik.sos.pl.
6. Gdynia
Ośrodek Interwencji Kryzysowej, ul. Leszczynki 177,81-200 Gdynia, tel.: 058 622 2222.
7. Katowice
Ośrodek Interwencji Kryzysowej MOPS, ul. Mikołowska 13a, 40-065 Katowice,
tel.: 032 251 1599, e-mail: oik@mops.katowice.pl.
8. Kielce
Centrum Interwencji Kryzysowej, ul. Urzędnicza. 7b, 25-729 Kielce, tel.: 041 366 4847, e-mail: sdsbychawa@op.pl, www.podkowaJree.ngo.pl.
9. Kraków
Ośrodek Interwencji Kryzysowej, ul. Radziwiłłowska 8b, 31-026 Kraków, tel.: 012 421 9282,012421 8242, e-mail: oik@oik.krakow.pl, www.oik.krakow.pl.
10. Lublin
Centrum Interwencji Kryzysowej MOPR, ul. Szewska 1,20-086 Lublin, tel.: 081 534 81 41, e-mail: cik@mopr.lublin.pl.
11.Łódź
Miejski Ośrodek Profilaktyki Zdrowotnej, Ośrodek Interwencji Kryzysowej, ul. Piotrowska 102, 90-004 Łódź, tel.: 042 633 26 12, e-mail: oik@mopz.pl.
12. Olsztyn
Ośrodek Interwencji Kryzysowej „CARITAS’ ul. Grunwaldzka 45, 10-125 Olsztyn, tel.: 089 523 6402, e-mail: olsztyn@caritas.pl, www.olsztyn.caritas.pl.
13. Opole
Ośrodek Interwencji Kryzysowej, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. Małopolska 20a, 45-701 Opole, tel.: 077 4556391, e-mail: oikopole@wp.pl, www. oikopole.republika.pl.
14. Płock
Ośrodek Interwencji Kryzysowej, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. Wolskiego 4, 09-400 Płock, tel.: 024 364 02 48, e-mail: mops@pl.onet.pl, www.mopspl.pl.
15. Poznań
Miejskie Centrum Interwencji Kryzysowej, ul. Dolne Chyby 10,62-081 Poznań, tel.: 061 8142271, e-mail: team@dik-poznan.cop.pl, www.mcik-poznan.cop.pl.
16. Radom
Ośrodek Interwencji Kryzysowej TPD, ul. Malczewskiego 20b, 26-600 Radom, tel.: 048 362 2745, e-mail: osrodek@tpd.radom.pl, www.tpd.radom.pl.
17. Rzeszów
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Ośrodek Poradnictwa Specjalistycznego i Interwencji Kryzysowej, ul. Jagiellońska 26, 35-207 Rzeszów, tel.: 017 8635389, e-mail: mrzesz@rzeszow.uw.gov.pl, www.rzeszow.um.gov.pl/mops.
18. Słupsk
Dom Interwencji Kryzysowej PCK, ul. Wolności 3,76-200 Słupsk, tel.: 059 842 71 25, faks: 0598428577, e-mail: pckslupsk@op.pl.
19. Sopot
Punkt Interwencji Kryzysowej przy MOPS, ul. Niepodległości 759a, 81-835 Sopot, tel.: 058 551 5741.
20. Suwałki
Centrum Interwencji Kryzysowej przy parafii Najświątszego Serca Pana Jezusa w Suwałkach, ul. Kościuszki 72a, 16-400 Suwałki, tel.: 087 565 03 68.
21. Szczecin
Miejski Ośrodek Interwencji Kryzysowej, al. Jedności Narodowej 42, 70-415 Szczecin, tel.: 091 46463 33, e-mail: biuro@pomocrodzinie.pl, www.pomocrodzinie. pl.
22. Świnoujście
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, Ośrodek Interwencji Kryzysowej, ul. Dąbrowskie¬go 4, 72-600 Świnoujście, tel.: 091 322 54 84, e-mail: sekretariat@mopr.swLpl.
23. Wałbrzych
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie – Dział Profilaktyki Uzależnień i Interwencji Kryzysowej, ul. Pocztowa 22, 58-302 Wałbrzych, tel.: 074 847 82 48.
24. Warszawa
Ośrodek Interwencji Kryzysowej, ul. Dalibora 1, 01-439 Warszawa, tel.: 022 877 5643, e-mail: oik_warszawa@wp.pl.
25. Warszawa
Ośrodek Interwencji Kryzysowej, ul. Polska 33a/b, 00-703 Warszawa, tel.: 022 651 05 71, e-mail: oik.pkps@wp.pl.
26. Warszawa
Ośrodek Interwencji Kryzysowej „Adamus”: ul. 6 Sierpnia 1/5,02-843 Warszawa, tel.: 022 855 44 32, e-mail: oik-adamus@wp.pl.
27. Wrocław
Ośrodek Interwencji Kryzysowej Towarzystwa Rozwoju Rodziny, ul. Podwale 74,50-449 Wrocław, tel.: 071 3421413, faks: 0713421413, e-mail: wroclaw@trr. org.pl.
28. Wrocław
Ośrodek Interwencji Kryzysowej Stowarzyszenia Pomocy dla Osób w sytuacji kryzysowej „INTERWENCJA”: ul. Podwale 13,50-043 Wrocław, tel.: 071 7833664.
29.Zabrze
Zespół Interwencji Kryzysowej, Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, ul. Wyzwolenia 7,41-800 Zabrze, tel.: 032 278 56 70.
30. Zamość
Ośrodek Interwencji Kryzysowej, ul. Sadowa 51 a, 22-400 Zamość, tel.: 084 641 21 25, e-mail: oik_zamosc@cor.pl.
31. Zielona Góra
Punkt Interwencji Kryzysowej iTerapii, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, pl. Matejki 1,65-056 Zielona Góra, tel.: 068 324 16 95, e-mail: ppp@zg.interklasa.pl.
Obok Centrów Interwencji Kryzysowej oraz hospicjów działają także inne grupy wsparcia, których nazwy, adresy i numery telefonów są dostępne na stronie: www.hospicja.pl/zaloba
Portale i strony w języku polskim poświęcone tematyce żałoby, śmierci i osierocenia
Strony zawierające zbiór informacji o stracie, osieroceniu i żałobie
Ogólnopolski portal hospicyjny prowadzony przez Fundację Hospicyjną; dział pomocy w żałobie: http://www.hospicja.pl/zaloba.
Strona zawierająca praktyczne porady psychologiczne dotyczące także straty i żałoby: http://www.strata.pl.
Forum dyskusyjne na portalu www.gazeta.pl poświęcone stracie, osieroceniu i żałobie: http://forum.gazeta.pl/forum/71,1.html?f=847.
Strona zawierająca artykuły mi~dzy innymi z dziedziny psychologii, także o stracie i żałobie: http://www.opoka.org.pl.
Strona przeznaczona dla osób starszych, w tym również artykuły dotyczące żałoby i straty: http://www.senior.pl.
Serwis poświęcony problemom samobójstwa; wskazówki dla osieroconych w wyniku samobójstw: http://www.befrienders.org/int/polish/index.asp?Pa¬geURL=bereaved.php.
Strata dziecka i pomoc rodzicom oraz bliskim w przeżywaniu żałoby Serwis dla rodziców po stracie dziecka oraz rodziców dzieci chorych: http://www.dlaczego.org.pl.
Forum dla rodziców przeżywających utrat~ dziecka i dla rodziców chorego dziecka: http://www.strata-dziecka.org.pl.
Forum poświęcone żałobie dla rodziców po śmierci dziecka: http://www. plomykdonieba.pl.
Strona poświecona kobietom przeżywającym stratę dziecka w wyniku poronienia. Zawiera między innymi artykuły dotyczące żałoby, pomocy psychologicznej, wykazy koniecznych badań, akty prawne: http://www.poronienie.pl.
Strona Fundacji Rodzić po Ludzku zawiera między innymi artykuły poświęcone rodzicom przeżywającym stratę dziecka.
Fundacja Rodzić po Ludzku wpłynęła na zmiany, jakie mają miejsce w opiece okołoporodowej: http://www. rodzicpoludzku.pl.
Forum dla rodziców, którzy utracili dziecko w wyniku poronienia: http://www.nasz-bocian.pl.
Informacje dotyczące straty, osierocenia i pomocy w żałobie w języku angielskim
Strona poświęcona tematowi żałoby, zawiera artykuły poświęcone żałobie oraz fora dla osieroconych: http://www.silentgrief.com.
Międzynarodowy serwis dotyczący końca życia, zawierający 4000 zagadnień, także na temat żałoby: http://www.growthhouse.org/death.html.
Serwis Narodowego Instytutu Raka w USA, zawierający książki poświęconą żałobie dla rodzin:http://www.cancer.gov/cancertopics/pdq/supportivecare/bereavement/patient/allpages oraz książki w wersji elektronicznej z przypisami dla wszystkich pomagających profesjonalnie:www.cancer.gov/cancertopics/pdq/supportivecare/bereavement/HealthProfessional/allpages.
Portal Men tal Health America, zawierający informacje i sposoby radzenia sobie z żałobą: http://www.nmha.org.
Serwis Total Health zawierający informacje dotyczące procesu żałoby i reakcji organizmu na nie: http://yourtotalhealth.ivillage.com/grief.html.
Serwis australijskiej organizacji zajmującej si~ tematem straty i osierocenia:
http://www.grief.org.au/edprog.html.
Brytyjska organizacja wspierająca w żałobie, Cruse Bereavement Care, oferująca informacje on line: http://www.crusebereavementcare.org.uk.
Irlandzka organizacja pomocowa The BereavementCounseling Service of/reland:
http://www.dynamicintent.com.
Strony przeznaczone dla poszczególnych grup wiekowych lub kategorii osób w żałobie
Strona Focus Adolescent Services z informacjami o stracie i żałobie u nastolatków: http://www.focusas.com/Grief.html.
Strona poświęcona pomocy w żałobie, szczególnie rodzicom po stracie dziecka:
http://www.compassionatefriends.org.
Organizacja rodziców w żałobie i zbiór użytecznych dla nich informacji: http://www.bereavedparentsusa.org.
Strona organizacji WidowNet, zrzeszająca wdowy i wdowców i pomagająca w procesie żałoby: http://www.widownet.org.
Serwis przeznaczony dla kobiet, zawierający teksty dotyczące poronienia i emocji z nim związanych: http://miscarriage.bellaonline.com.
Fragment z książki ks. dr. Piotra Krakowiaka pt. „Strata, osierocenie i żałoba. Poradnik dla pomagających i dla osób w żałobie”
Wyd.: Fundacja Hospicyjna Gdańsk 2008
